Në nisje të vitit të ri shkollor, Policia e Shtetit ka paralajmëruar mbylljen e lokaleve dhe pikave ambulante që tregtojnë pije alkoolike apo ushqime të skaduara pranë shkollave. Ky vendim ka ngritur diskutime të gjera, pasi prek drejtpërdrejt raportin mes lirisë së tregtisë dhe mbrojtjes së sigurisë publike.

Pse është problem alkooli pranë shkollave?

• Rrezik për shëndetin e nxënësve: studime ndërkombëtare tregojnë se ekspozimi i hershëm ndaj alkoolit rrit ndjeshëm probabilitetin e abuzimit në të ardhmen.

• Pika grumbullimi problematike: sipas policisë, lokalet pranë shkollave shpesh kthehen në vende ku mblidhen individë me precedent penal, përdorues droge dhe alkooli, duke rritur tensionet dhe konfliktet.

• Siguria e mësuesve dhe nxënësve: incidencat e dhunës dhe bullizmit shpesh lidhen me mjedise të paqëndrueshme përreth shkollave.

Çfarë bëjnë vendet e tjera?

• SHBA: Shumë shtete kanë miratuar t. ashtuquajturat “alcohol-free school zones”, ku ndalohet shitja dhe reklama e alkoolit në një perimetër të caktuar rreth shkollave (zakonisht 300–500 metra). Shkeljet dënohen me gjoba të larta ose heqje licence.

• Mbretëria e Bashkuar: Ligji për Licencat parashikon që autoritetet lokale mund të kufizojnë ose ndalojnë shitjen e alkoolit në zonat përreth shkollave. Një pjesë e madhe e qyteteve britanike kanë vendosur “cumulative impact zones” ku licencat për bare dhe dyqane të reja nuk jepen pranë institucioneve arsimore.

• Franca: ka një nga rregulloret më të ashpra – ndalohet jo vetëm shitja e alkoolit pranë shkollave, por edhe automatët e pijeve energjike ose me përmbajtje sheqeri të lartë, për të kufizuar sjelljet e rrezikshme tek të rinjtë.

• Australia & Kanada: praktikat janë të ngjashme me SHBA, me “zonat e sigurta” ku ndalohen bare, kazino, kioska alkooli dhe vendndodhje të tjera të ngjashme brenda një rrezeje nga shkollat.

Shqipëria mes shembujve të tjerë

Hapi i marrë nga Policia e Shtetit është një përpjekje për ta afruar vendin me këto standarde ndërkombëtare. Për herë të parë, ky vendim nuk shihet vetëm si masë policore, por si një strategji parandaluese për të krijuar një ambient më të shëndetshëm e më të sigurt rreth shkollave.

Opinion: Çfarë duhet më tej?

Mbyllja e lokaleve është një hap i parë, por nuk mjafton. Për ta bërë efektive këtë politikë nevojiten:

• Ligje të qarta mbi distancën minimale të bizneseve që shesin alkool nga shkollat.

• Fushata edukimi për prindërit dhe nxënësit mbi rreziqet e alkoolit.

• Alternativa të sigurta për nxënësit gjatë pushimeve shkollore (qendra rinore, aktivitete kulturore e sportive).

Në fund, pyetja mbetet:
👉 A do të arrijë Shqipëria të zbatojë në praktikë një standard ndërkombëtar, apo ky urdhër do të mbetet vetëm një paralajmërim?