Në vitin 2023, Kenya Open Chess Championship në Nairobi u përball me një nga episodet më të habitshme në histori të shahut: një mashkull u paraqit si femër, me burka (niqab), që të përfitonte nga seksioni për femrat dhe shpërblimet që vijojnë atje. Historia u zbulua kur lojtarët dhe gjyqtarët filluan të dyshojnë nga fitoret e tij radhazi dhe sjelljet jo tipike.

Ajo që dimë

Përfundimisht lojtari dëshironte të garonte në seksionin e femrave, u paraqit me emrin “Millicent Awuor”, dhe mbajti tërë kohës fytyrën të mbuluar, duke përdorur hiqab dhe syze. Dyshimet nisën kur ai fitoi dy ndeshje radhazi, përfshirë një kundër ish-kampionit kombëtar femër Gloria Jumba, përpara se të humbiste ndaj një lojtareje të Ugandës.

Gjyqtarët vunë re sjellje të pazakonta: lojtari nuk fliste gjatë turneut, veshjet e tij/mënyra e ecjes, dhe këpucët që ishin më tipike për meshkujt.

Pas rreth katër raundeve, lojtari u marrë në pyetje dhe detyroi të nxirrte dokument identifikues; më pas pranoi se ishte mashkull dhe se kishte vepruar kështu për arsye financiare.

Ai u përjashtua nga turneu dhe pikët që kishte fituar iu dhanë kundërshtarëve të tij. Dhe shoqëria e shahut në Kenya vendosi t’i ndalonte pjesëmarrjen për tre vite.

Çfarë na mëson kjo histori

• Sa mund të jenë motivet financiare të forta – njerëzit mund të shkojnë në kufi të etikës për të fituar shpërblime.

• Sa shpejt dyshimi lind në një komunitet kur fitoret “e lehta” nuk përputhen me identifikimin dhe sjelljen.

• Sa i rëndësishëm është sistemi i verifikimit në konkurse – identifikimi, rregullat, si dhe heshtja e dyshimtë mund të jenë sinjale alarmi.